نيک شهر

شهرستان نيك*شهر كه در سالهاي اخير به شهرستان مستقلي تبديل شده، قبلاً در محدوده شهرستان ايرانشهر قرار داشت. نيك*شهر موقعيت طبيعي و جغرافيايي جالب توجهي دارد و مركبات آن بسيار مشهور است. پيشينه تاريخي نيك شهر با تاريخ ايرانشهر پيوند خورده است. قلعه قديمي چهل دختر از آثار تاريخي مهم نيك*شهر است
شهرستان نيك شهر با وسعت 23930 كيلومتر مربع وجمعيت 149419 نفر شامل پنج شهر نيك شهر ، قصر قند ، فنوج بنت ولاشار شمالي وپنج بخش وپانزده دهستان و816 پارچه آبادي است.
شهر هاي مزبور داراي طرحهاي هادي بوده ونيك شهر با حدود 8650 نفر جمعيت مركز شهرستان است.
تعداد آثار شناسايي شده شهرستان حدود 29 اثر است كه از اين تعداد تاكنون تعداد سه اثر شامل: تپه دمبيگان،تپه سياهبون وجا دختران در ليست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است.

آثار برجسته شناسايي شده شهرستان عبارتند از:
1- حدود يازده قلعه تاريخي از جمله قلعه قصرقند ، نيك شهر ، بنت ، فنوج، اسپكه، هيت ، چانف و...
2- حدود ده محوطه وتپه ماقبل تاريخ
3-حدود پنج درخت كهنسال
4- سنگ نگاره هاي شمال قصرقند
5-مسجد قديمي عبدالقادر در مجاور قلعه نيك شهر
6- تعداد پنج مقبره تاريخي و....
شهرستان نيكشهر درقسمت جنوب شرقي ايران با وسعت 23930 كيلومتر مربع وجمعيت 128901 نفر ( براساس سرشماري سال 75) در جنوب شهرستان ايرانشهر، شمال چابهار غرب شهرستان سرباز بين 26 درجه و12 دقيقه عرض شمالي و60 درجه و12 دقيقه طول شرقي گرينويچ واقع شده است0
شهرستان نيكشهر از نظر وسعت سومين شهرستان استان بعد از ايرانشهر وزاهدان بوده وشامل سه شهر نيكشهر، قصر قند وفنوج ، 16دهستان و 816 پارچه آبادي است 0 آب وهواي شهرستان گرمسيري بوده، ودر اين نوع آب وهوا بيشترين نوع محصولات كشاورزي قابل كشت وبرداشت بوده، طوريكه نام هندوستان كوچك براين منطقه نهاده اند0
شهرستان نيكشهر داراي آثار تاريخي وفرهنگي فراواني ميباشد كه نشانگر وجود تمدنهاي پراكنده در سطح منطقه از هزاره هاي قبل از ميلاد تا عصر حاضر است اين آثار بصورت پراكنده در بخشهاي تابعه شهرستان بچشم مي خورند .
1- بناهاي تاريخي دوران اسلامي ،مساجد ،قلاع و آب انبارها.
2- تپه ها ومحوطه هاي پيش ازتاريخ ودوران تاريخي واسلامي.
3- سنگ نگاره ها ( نگار كندها).
4- درختان - درخت مكر زن(انجير معابد )، انبه وتمبر هندي وچنار.
شهرستان نيكشهر به تفكيك بخشهاي تابعه آن
1- بخش مركزي ( نيكشهر):
اين بخش تا زمان سلطنت رضا خان ”گه“ نام داشت بمعني گهتر وبهتروبعد از آن به نيكشهرتغيير يافت 0 نيكشهر در 26 درجه و13 دقيقه 120 شمالي 60 درجه و12 دقيقه طول شرقي گرينويچ درارتفاع 450 متري از سطح دريا واقع شده است. اين بخش داراي 10اثر تاريخي شناسايي شده مي باشد0
2- قصرقند:
بخش قصر قند بين 26 درجه و13 دقيقه عرض شمالي و60 درجه و44 دقيقه طول شرقي گرينويچ در ارتفاع 450 متري از سطح دريا واقع شده است ، داراي آب وهواي گرمسيري است 0 قصرقند قبل از اين نامهاي مختلفي داشته از جمله ميتوان ” گمج رود” و” گنداوك” رانام برد .
در مورد وجه تسميه قصرقند مي توان گفت، قصرقند كه در گويش محلي نيز آن را كسر كنت مي گويند در واقع كسر برگرفته از واژه كستر بلوچي داراي ريشه پهلوي وفارسي ميانه به معناي كوچك وكنت نيز به معناي آبادي يا شهر ميباشد وكسر كنت به معناي آبادي كوچك مي باشد 0 براي مثال به اسامي همچون پنج كنت يا پنج شهر يا كندي شاپور يا( معرب آن جندي شاپور) يعني شهري كه شاپور آنرا ساخته يا روستايي در سراوان بنام پركنت يعني آبادي بزرگ يا پر جمعيت وغيره نام برد0آثار شناسايي شده در اين بخش نزديك به 14 اثر مي باشند0
3- بخش فنوج :
اين بخش در قسمت شمال شرقي نيكشهر بين 26 درجه و34 دقيقه عرض شمالي و59 درجه و 38 دقيقه طول شرقي در ارتفاع 730 متري ازسطح دريا واقع شده است0 از نظر تاريخي منطقه فنوج بعلت دارا بودن محوطه هاي دوران تاريخي وپيش از تاريخ همانند قصر قند حائز اهميت است وداراي 8 اثر شناسايي شده ميباشد0
4- بخش بنت:
بخش بنت كه بين 26 درجه و17 دقيقه عرض شمالي و59 درجه و13 دقيقه طول شرقي گرينويج در ارتفاع 400 متري از سطح دريا واقع شده است وداراي 6 اثر شناسايي شده ميباشد كه از ميان آنها 2 اثر كلات زنگيان وتپه سهرين دوك از نظر فرهنگي وتاريخي حائز اهميت ويژه اي ميباشد0
5- بخش لاشار واسپكه:
اين بخش در قسمت شمالي نيكشهر ودر شمال غربي قصرقند بين 26 درجه و50 دقيقه عرض شمـــــالي و60 درجه و10 دقيقه طول شرقي گرينويچ در ارتفاع 880 متري از سطح دريا واقع شده است وداراي آب وهواي گرمسيري بوده ولي بعلت واقع شدن در ميان ارتفاعات نسبت به آب وهواي ساير بخـشهاي شهرستان خنك تـــر مي باشد0
شرح آثار تاريخي شهرستان :
شهرستان نيكشهر در بردارنده 42 اثر تاريخي وفرهنگي از دورانهاي مختلف بوده كه از مجموع اين اثار سه اثر ( تپه دمبيگان ، تپه سياه بن ومحوطه چهل دختران)درفهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است 0
از نظر وجودآثار تاريخي وفرهنگي شهرستان نيكشهر منطقه اي دست نخورده بحساب مي آيد تاكنون كارهاي علمي وتحقيقاتي در اين منطقه انجام نشده و براي اولين بار كار بررسي وشناسايي توسط اشتاين در سالهاي قبل از انقلاب اسلامي ودومين بار كار بررسي وشناسايي آثار منطقه در شهريورماه 1380 توسط مديريت ميراث فرهنگي استان به سرپرستي آقاي شيرازي انجام شد0
شرح خلاصه اي از آثار تاريخي وپيش از تاريخي منطقه:
§ تپه دمبيگان:
تپه دمبيگان در جنوب شرقي قصرقند درارتفاع 475 متري از سطح دريا بطول تقريبي 1000 متروعرض 700 متر با جهت شرقي – غربي واقع شده است سطح محوطه پوشيده از قطعات سفالي منقوش به نقوش برجسته ونقوش تزئيني نقاشي شده وساده مي باشد0
سفالهاي سطحي محوطه از نوع سفالهاي دست ساز خشن وچرخ ساز ميباشند از اين نوع سفالهاي ميتوان از خمره هايي نامبرد كه قطعات شكسته آنهادر سطح محوطه بوضوح قابل رويت ميباشند.
در قسمت جنوب غربي محوطه در حاشيه رودخانة پاسك تپة طبيعي از نوع رسوبي وجود دارد كه در قسمتهاي مختلف آن آثاري از قطعات سفالي ظروف شكسته به چشم مي خورد.ظروفي از قبيل كاسه،ليوان و..... كه مزين به نقوش تزئيني از جمله نقوش هندسي و نقش بز است.در سطح محوطه آثاري از معماري نيز به چشم مي خورد. كه به صورت ديوارهاي سنگ چين شده در ابعاد مربع مستطيل مي باشد تپه دمبيگان مربوط به دورة اشكاني بوده كه آثاري از دوران اسلامي نيز در سطح محوطه ديده مي شود .
§ تپه سياه بن:
تپه سياه بن در قسمت شمال شرقي قصرقند در ارتفاع 530 متري از سطح دريا واقع شده است درمسير جاده قصر قند هليچگان كوه سنگي سياه رنگي به ارتفاع تقريبي 20 متر در سمت غربي جاده بوده كه معروف به كوه سياه مي باشد و زمينهاي اطراف آن به سياه بن معروف اند.تپه سياه بن به صورت دوتپه مجزا ازهم غربي يا شرقي به فاصلة 200 مترا زيكديگر مي باشد.
§ سياه بن غربي :
اين محوطه دايره اي شكل با قطر 75 متر بصورت جزيره اي در ميان زمين هاي كشاورزي واقع شده است0 در سطح محوطه آثاري از معماري بچشم مي خورد كه در ساخت آن بيشتر از سنگهاي رودخانه اي استفاده كرده اند0 بيشترين آثار سطحي محوطه قطعات شكسته سفالي بوده كه از نوع سفالهاي قرمز رنگ وخاكستري كه هر دو دسته مزين به نقوش هندسي بوده وسفالهاي خاكستري علاوه بر نقوش هندسي به نقوش گياهي وحيواني از جمله نقش بز، صليب وگل هشت پر مزين مي باشند0 علاوه بر سفالهاي خاكستري وقرمز رنگ سفالهاي لعابدار وقرمز رنگ ، آبي – سبز و فيروزه اي نيز درسطح محوطه قابل مشاهده است0
§ سياه بن شرقي:
در قسمت شرقي جاده هليچگان به قصرقند واقع شده است وداراي قطعات سفالي سطحي از نوع سفالهاي خاكستري وقرمز منقوش به نقوش حيواني، گياهي وهندسي مي باشد0از جالبترين وبا اهميت ترين نقوش روي سفالهاي اين محوطه نقوش بزها به صورت جمعي در حال جست و خيز مي توان نام برد0 از انواع ظروف اين محوطه مي توان به كاسه، فنجان ، ليوان و000 اشاره كرد كه با ظرافت خاصي ساخته وتزئين شده اند0
§ محوطه چهل دختر:
محوطه چهل دختر ( جادختران) در قسمت غربي نيكشهر ورودخانه گنگ در ارتفاع 458 متري از سطح دريا واقع شده است0 اين محوطه مربوط به دوران اسلامي بوده، داراي آثار سطحي از نوع سفالهاي قرمزرنگ ساده ومنقوش مزين به نقوش هندسي مي باشد 0 علاوه بر سفالهاي قرمز رنگ ،مي توان به سفالهاي لعابدار دوران اسلامي اين محوطه اشاره نمود0 از آثار معماري مي توان به بناهاي مربع ومستطيل شكل وهشت ضلعي نام برد.
مصالح بكار رفته در آنها آجر سفال قرمز رنگ وساروج مي باشد0 اين محوطه براي اولين بار توسط اشتاين گمانه زني شد .برخي از اين محوطه به نام معبـــد گبرها ياد ميكنند0
باتوجه به آثار سطحي محوطه هاي شهرستان نيكشهر كه بيشتر از نوع سفالي قرمز رنگ وخاكستري منقوش به نقوش هندسي وحيواني وگياهي بوده اند مي توان گفت اين آثار مربوط به دوران پيش از تاريخ ودوارن تاريخي بوده وبا توجه به شباهتي كه ميان آثــــار محوطه هاي شهرستان نيكشهر وتپه هاي دامن وبمپور وجود دارد مي توان به ارتباط فرهنگي كه اين مناطق با همديگر داشته اند پي برد0
§ سنگ نگاره ها ( نقوش كنده ها):
نقوش كنده بيشتر در شهرهاي قصرقند، بنت و نيكشهرديده مي شودكه با توجه به نوع نقوش آنهارا مي توان به دو دسته نقوش حيواني و نقوش انساني تقسيم كرد0
الف- نقوش حيواني : از جمله اين نقوش نقش اسب مي باشد كه به صورت خلاصه شده ودر برخي موارد طبيعي تر نمايش داده شده اند 0 از نقوش اسب مي توان از نقشي كه در آن دو اسب كه ارابه اي به آنها بسته شده ومي كشند ياد كرد0 از نقش هاي ديگر اسبي است كه با سوار در حال تاختن مي باشد.
از نقوش حيواني ديگر مي توان از نقشهاي گاو، شتر دو كوهانه، ،گاو كوهاندار ، روباه ، سگ ، بزهاي كوهي وشير يا ببر نيز ياد كرد0 از نقشهاي شير مي توان به نقش شير در حال شكار وصحنه هاي شكار نام برد0
ب- نقوش ا نساني:
اين نقوش كنده كاري شده انسانها را در حال مبارزه با يكديگر شكار حيوانات از جمله بزكوهي وهمچنين درحال سوار كــاري نشان مي دهد0 اين نقوش كنده ها شبيه به نقاشيهاي غار ميرملاس دركوهدشت لرستان مي باشد.
قلاع ساخته شده در سطح شهرستان:
اين قلعه ها بعنوان مركز شهر در دوران اسلامي ساخته شده اند وتا اواسط حكومت پهلوي خانهاي منطقه در آنها سكونت داشته اند0 بيشتر اين قلعه ها بصورت بناهاي سه طبقه ساخته شده و داراي دو مسجد يكي در قسمت مركزي وديگري در قسمت شمالي خارج از حياط اصلي قلعه بوده اند0 بيشترين تزئينات اين بناها ، تزئينات دندان موشي و مثلثهاي زيگراكي وبرجسته كاري در اتاقهاي حاكم نشين بوده اند0
با توجه به اينكه مصالح بكار رفته در ساخت اين بناها خشت خام وگل بوده بعلت فرسايش عوامل طبيعي بصورت تلهايي از خاك درآمده اند0 وفقط در بخش لاشار واسپكه بعلت مسكوني بودن وباز سازي مكرر تاكنون سالم مانده

چابهار
شهرستان چابهار یکی از شهرستانهای جنوبی استان سیستان و بلوچستان است که از شمال به شهرستانهای ایرانشهر و نیک شهر ار خاور به مرز پاکستان از جنوب به دریای عمان و ار باختر به شهرستانهای جاسک و کهنوج محدود است
شهرستان چابهار به مرکزیت بندر چابهار از سه بخش مرکزی دشتیاری و کنارک 9 دهستان 557 آبادی دارای سکنه تشکیلشده است این شهذستان دارای 3 شهر ب

نظرات شما عزیزان:

sinahooti

ساعت12:52---29 دی 1389

[وب سایت]

سلام عمران گوشی را خاموش کردی ممنون به من سر زدی

sinahooti

ساعت12:47---29 دی 1389

[وب سایت]

سلام عمران گوشی را خاموش کردی ممنون به من سر زدی

sinahooti

ساعت12:47---29 دی 1389

[وب سایت]

سلام عمران گوشی را خاموش کردی ممنون به من سر زدی

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: